İlamsız İcra Takibi Nedir?
İlamsız icra takibi, borçluya ait alacağın, herhangi bir mahkeme kararı (ilam) olmadan, alacaklı tarafından doğrudan icra dairesine başvurularak başlatılmasıdır. Bu tür takip, alacaklı tarafından düzenlenen ve borcun varlığını ispatlayan bir belgeye dayanır. Örneğin, bir ödeme taahhüdü, senet, fatura veya borçlu ile yapılan yazılı bir sözleşme, ilamsız icra takibi için yeterli olabilir.
İlamsız icra takibi, alacaklının, borçluya ödeme yapması için bir süre tanıdıktan sonra, borçlu ödeme yapmazsa icra dairesi tarafından haciz işlemlerine başlanmasını sağlar.
İlamsız İcra Takibi Süreci
- Başvuru ve İcra Dairesine Yapılan Başvuru
İlamsız icra takibi başlatmak için alacaklı, icra dairesine başvurur. Alacaklı, borcun varlığını kanıtlayan belgeyi (senet, fatura, sözleşme, vb.) icra dairesine sunar. Başvuru, yazılı bir dilekçe ve gerekli belgelerle yapılır. İcra dairesi, başvuruyu değerlendirdikten sonra borçluya ödeme emri gönderir. - Ödeme Emri Gönderilmesi
İcra dairesi, başvuruyu kabul ettikten sonra, borçluya ödeme emri gönderir. Bu ödeme emrinde, borçlunun alacağı ödeme süresi içinde ödemesi gerektiği belirtilir. Genellikle ödeme süresi 7 gündür. Borçlu, bu süre içinde borcu ödemezse, ödeme emri geçerli hale gelir ve alacaklının alacağını tahsil etmek için icra takibi devam eder. - Ödeme Emrinin Tebliği ve İtiraz Süreci
Ödeme emri, borçluya tebliğ edildikten sonra, borçlunun itiraz hakkı vardır. Borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra 7 gün içinde itiraz edebilir. İtiraz etme hakkı, borçlunun ödeme yapmaması durumunda icra takibini engelleyebilir. Ancak, borçlu, ödeme emrini doğru bulmazsa ve itiraz etmezse, takip süreci devam eder ve alacaklı, haciz işlemlerine geçebilir. - Haciz İşlemleri
Borçlu ödeme yapmadığı takdirde, alacaklı icra dairesine başvurarak haciz işlemi başlatabilir. Haciz işlemi, borçlunun taşınmazlarına, taşınabilir mallarına veya banka hesaplarına uygulanabilir. Alacaklı, borçluya ait mal varlıklarına haciz koyarak bu malların satışını talep edebilir. Satıştan elde edilen gelir, borcun ödenmesine yönlendirilir. - İtirazın Kaldırılması ve Takibin Devamı
Borçlu ödeme emrine itiraz ederse, itirazı icra mahkemesi değerlendirir. Eğer mahkeme, borçlunun itirazını reddederse, takibe devam edilir ve haciz işlemi yapılabilir. İtirazın kabul edilmesi durumunda, alacaklı ancak mahkeme kararı alarak tekrar takip başlatabilir.
İlamsız İcra Takibi İçin Gerekli Belgeler ve Şartlar
İlamsız icra takibi başlatmak için bazı temel şartlar ve belgeler gereklidir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Borcun Varlığını Kanıtlayan Belge
İlamsız icra takibinde, borçluya karşı başlatılacak takibin dayanağı olan belgenin varlığı şarttır. Bu belge, borcun varlığını ispatlayan bir yazılı belge olmalıdır. Yaygın belgeler arasında senet, çek, fatura, ödeme taahhüdü veya borçlu ile alacaklı arasındaki yazılı bir sözleşme yer alır. - İcra Dairesine Başvuru
Alacaklı, borcun varlığını kanıtlayan belgeyi ve gerekli dilekçeyi icra dairesine sunarak başvuru yapar. İcra dairesi, başvuruyu inceleyerek ödeme emri düzenler. - Ödeme Süresi ve Tebligat
Borçluya ödeme emri gönderildiğinde, ödeme süresi 7 gündür. Bu süre içinde ödeme yapılmazsa, alacaklı haciz işlemi talep edebilir.
Borçlunun Hakları
İlamsız icra takibi başlatıldığında, borçlunun bazı hukuki hakları bulunmaktadır. Bu haklar, borçlunun korunmasını sağlamak ve adil bir süreç işletilmesini temin etmek amacıyla belirlenmiştir:
- İtiraz Hakkı
Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine 7 gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir. İtiraz, icra takibini durdurur ve mahkeme, borcun geçerliliği konusunda bir karar verir. Eğer itiraz haklı bulunmazsa, takibe devam edilir. - Haciz İşlemine İtiraz
Borçlu, haciz işlemi yapılmadan önce, haciz işlemine itiraz edebilir. Ancak, haciz işlemi başlatıldıktan sonra, itiraz hakkı sınırlıdır. Borçlu, haciz sırasında mal varlığının değerini tartışabilir, ancak malın değerini belirleme yetkisi icra dairesine aittir. - Ödeme Planı Talebi
Borçlu, alacaklı ile anlaşarak ödeme planı oluşturabilir. Borçlu, taksitle ödeme yapma hakkına sahiptir ve bu durum, alacaklı ile anlaşmaya dayalı olarak yapılır. - İcra Mahkemesine Başvuru
Borçlu, ödeme emri veya haciz işlemleri konusunda icra mahkemesine başvurabilir ve yasal haklarını koruyabilir.
İlamsız İcra Takibi Türleri
- Genel Haciz Yolu
Genel haciz yolu, alacaklının borçludan olan para alacağını tahsil etmek için kullandığı en yaygın ilamsız icra takibi yoludur. Bu tür takipte, alacaklı, icra müdürlüğüne bir ödeme emri talebinde bulunur. İcra müdürlüğü, borçluya ödeme emrini tebliğ eder. Borçlu, ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz edebilir. İtiraz edilmemesi halinde, alacaklı, haciz işlemleri başlatabilir.
- Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu, çek, bono ve poliçe gibi kambiyo senetlerine dayalı olarak başlatılan ilamsız icra takibi yoludur. Bu tür takipte, alacaklı, icra müdürlüğüne bir kambiyo senedine özgü ödeme emri talebinde bulunur. İcra müdürlüğü, borçluya ödeme emrini tebliğ eder. Borçlu, ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz edebilir. İtiraz edilmemesi halinde, alacaklı, kambiyo senedine özgü haciz işlemleri başlatabilir.
- Kiralanan Taşınmazların Tahliyesi
Kiralanan taşınmazların tahliyesi, kiracının kira borcunu ödememesi halinde, kiralayanın taşınmazı tahliye ettirmesi için kullandığı ilamsız icra takibi yoludur. Bu tür takipte, kiralayan, icra müdürlüğüne bir tahliye talebinde bulunur. İcra müdürlüğü, borçluya tahliye emrini tebliğ eder. Borçlu, tahliye emrine karşı 7 gün içinde itiraz edebilir. İtiraz edilmemesi halinde, kiralayan, taşınmazı tahliye ettirebilir.
