Basit yaralama, Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesi uyarınca, bir kişinin vücut dokunulmazlığının ihlali sonucu meydana gelen, basit ve daha az ciddi şekildeki yaralanmalardır. Bu suç, kasten işlenmiş ve ciddi sonuçlar doğurmayan yaralama eylemlerini kapsar. Basit yaralamada, yaralanmanın vücutta kalıcı bir iz bırakma, hayati tehlike oluşturma veya ciddi bir sağlık sorunu yaratma gibi ağır sonuçlar ortaya çıkmaz.
Yaralama suçunun “basit” olarak nitelendirilebilmesi için, eylemin şiddetinin düşük olması ve mağdurun sağlığına veya yaşamına ciddi bir tehdit oluşturmaması gerekmektedir.
Basit Yaralama ile Nitelikli Yaralama Arasındaki Fark
Türk Ceza Kanunu’nda basit yaralama ve nitelikli yaralama (ağır yaralama) olarak iki temel tür bulunmaktadır. Aralarındaki fark, yaralamanın şiddeti, mağdurun durumuna etkisi ve eylemin doğurduğu sonuçlarla ilgilidir.
- Basit Yaralama: Suçun, hafif şekilde işlenmiş olması ve mağdurda kalıcı bir iz bırakmaması, hayati tehlike oluşturmaması gerekmektedir. Örneğin, küçük bir tokat atma veya hafif bir darbe ile yapılan yaralama basit yaralama olarak değerlendirilebilir.
- Nitelikli Yaralama (Ağır Yaralama): Eylemin şiddetinin yüksek, mağdurun sağlığını tehdit eder şekilde olması durumunda nitelikli yaralama söz konusu olur. Bu tür yaralama, ağır bedensel zararlara, hayati tehlikeye veya kalıcı izlere yol açabilir.
Basit Yaralama Suçunun Hukuki Unsurları
Basit yaralama suçunun oluşabilmesi için aşağıdaki unsurların bulunması gereklidir:
- Fiil (Eylem): Suçun işlenmesi için önce bir fiil gerçekleştirilmesi gerekir. Bu fiil, mağdura yönelik doğrudan fiziksel şiddet uygulamak anlamına gelir. Örneğin, tokat atma, yumruk atma, tekme atma gibi eylemler basit yaralama suçu oluşturabilir.
- Kasıt: Basit yaralama suçunun, kasten işlenmesi gerekmektedir. Yani fail, mağduruna zarar vermek amacıyla hareket etmelidir. Dolayısıyla, eylem sırasında kasten zarar verme amacı güdülmelidir. Basit yaralama, taksirle işlenemez (yani yanlışlıkla yapılan bir hareketle basit yaralama söz konusu olamaz).
- Vücut Bütünlüğüne Zarar Verme: Suçun oluşabilmesi için, mağdurun vücut bütünlüğüne zarar verilmiş olmalıdır. Ancak, bu zararın ciddi veya kalıcı olması gerekmez. Örneğin, bir tokat veya yumrukla verilen kısa süreli acı, basit yaralama olarak değerlendirilir.
- Özellikli Sonuçlar Olmaması: Basit yaralama suçunun meydana gelmesi için mağdurun kalıcı bir iz bırakması veya hayati tehlike ile karşı karşıya kalması gerekmez. Mağdurun sağlığına ciddi bir tehdit oluşturmadığı sürece, basit yaralama suçunun unsurları tamamlanmış olur.
Basit Yaralama Suçunun Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesine göre basit yaralama suçunun cezası şu şekildedir:
- Basit Yaralama: TCK 86. maddeye göre, basit yaralama suçunun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak, eğer yaralama suçu haksız bir tahrik altında işlenmişse, ceza indirimli uygulanabilir. Ayrıca, hakaret gibi diğer suçlarla birleşen durumlarda cezanın artırılması söz konusu olabilir.
Cezanın Ertelenmesi ve Para Cezası
Basit yaralama suçu, genellikle daha düşük ceza gerektiren bir suçtur ve bazı durumlarda cezanın ertelenmesi veya adli para cezası gibi alternatif yaptırımlar uygulanabilir. Bununla birlikte, mağdurun şikayetçi olmaması veya affetmesi durumunda, şikayetten vazgeçme durumu cezanın hafifletilmesine neden olabilir.
Tahrik Durumunda Ceza İndirimi
Basit yaralama suçunun tahrik altında işlenmesi durumunda, failin suç işlemeye iten olgular göz önünde bulundurularak cezaya indirim yapılabilir. Örneğin, mağdurun failin ailesine hakaret etmesi veya failin kendisine fiziksel saldırıda bulunması durumunda, suçlu daha düşük bir ceza ile cezalandırılabilir.
Basit Yaralama Suçunun Cezalandırılmasında Etkenler
Basit yaralama suçunun cezası, suçun işlenme şekline, failin daha önceki sabıka durumuna ve mağdurla olan ilişkisine göre değişkenlik gösterebilir. Aşağıdaki etkenler cezayı etkileyebilir:
- Failin Sabıkası ve Kişisel Özellikleri: Failin daha önceki suçları, kişisel geçmişi ve suç işleme eğilimi, verilen cezanın şiddetini etkileyebilir. Aynı zamanda, failin suç işleme kastı ve mağdurla olan ilişkisi de cezanın belirlenmesinde rol oynar.
- Mağdurun Durumu: Mağdurun yaşadığı fiziksel ve psikolojik zararlar, cezanın belirlenmesinde dikkate alınır. Ayrıca, mağdurun suçu affetmesi veya şikayetini geri alması cezanın hafifletilmesine neden olabilir.
- Suçun İşleniş Şekli: Basit yaralama suçunun işleniş şekli (örneğin, kamuya açık bir alanda mı yoksa özel bir ortamda mı işlendiği) ve suçun sonuçları da cezanın belirlenmesinde önemli faktörlerdir.
Basit Yaralama Suçunun Nitelikli Halleri Nedir?
TCK m. 86/3 ile basit yaralama suçunun nitelikli halleri düzenlenmektedir. Kasten yaralama suçunun nitelikli hallerinden birinin işlenmesi halinde hükmedilecek ceza miktarı, suçun temel şeklinde öngörülen miktara nazaran yarı (1/2) oranında arttırılmak suretiyle belirlenir.
Yaralama Suçunun Üstsoy, Altsoy, Eş Veya Kardeşe Karşı İşlenmesi
Kasten yaralama suçunun üstsoy, altsoy, eş yahut kardeşe karşı işlenmesi hali daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli haldir. Evlat edinme, üvey kardeş, boşanılan eş, resmi nikah bulunmayan eş, nişanlı vb. hallerde basit yaralama nitelikli olmaz.
Beden Veya Ruh Bakımından Kendini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı Yaralama
Kasten yaralamanın beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak bir kimseyi yaralamada ceza arttırılır.
Mağdurun kendini savunamayacak duruma düşmesi kendi kusurundan kaynaklanıyorsa dahi nitelikli hali engellemez.
Yargıtay’a göre;
- uykuda olma,
- ileri yaşta bulunma,
- hasta veya malul olma,
- ruhi veya fizik bakımından güçsüz olma,
- yaş küçüklüğü,
- akıl hastalığı,
- görme veya yürüme özürlü olma
basit yaralamanın nitelikli halini gerektirir.
Kişinin Yerine Getirdiği Kamu Görevi Nedeniyle Yaralama
Suçun kişinin yerine getirdiği kamu görevi dolayısıyla işlenmesi, bir nitelikli haldir. TCK m. 6’a göre kamu görevlisi, kamusal faaliyetin yürütülmesine herhangi bir surette katılan kişi demektir. Memur görev başında değilse adam yaralamada nitelikli hal uygulanmaz.
Ayrıca işlenen suç ile mağdurun yerine getirdiği kamu görevi arasında irtibat bulunması aranmaktadır. Dikkat edilmelidir ki suç kamu görevlisinin görevi esnasında işlenmiş olmasına rağmen fail kişisel bir husumetten kaynaklı saik gütmüş ise de nitelikli hal uygulanmaz.
Kamu Görevlisinin Sahip Bulunduğu Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle Yaralama
- Kamu görevlisi, kamu gücünün ve görevinin verdiği imkanları kötüye kullanır ve suç işlerse, yaralamada nitelikli hal uygulanır.
- Kamu görevlisi olan sanık, suç işlerken sahip bulunduğu nüfuzu kötüye kullanmamışsa cezada artırım uygulanmaz.
- Kamu görevini gasp ederek elde etmiş ve mağdura karşı yaralama suçunu işlemiş ise söz konusu nitelikli hal uygulanmaz. Zira kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuzu kötüye kullanmak için bu sıfatı hukuka uygun bir biçimde iktisap etmiş olması aranmaktadır.
Silahla Yaralama Suçu
Kasten yaralama fiilinin silahla işlenmesi hali, fiilin işleniş tarzıyla ilgili daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli haldir. Silah, suçun icrasını kolaylaştırır, mağdurun savunma imkanını azaltır, toplum düzeni bakımından tehlike oluşturur.
TCK m. 6 göre silah nedir?
- Ateşli silahlar,
- Patlayıcı maddeler,
- Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
- Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,
- Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler silahtır.
Somut olayda kullanılan herhangi bir nesnenin silah olup olmadığının tespitinde şu iki kriter esas alınmaktadır:
- Nesne, saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa dahi fiilen saldırı ve savunmada kullanılmış olmalıdır.
- Kişiye, söz konusu nesneyi kullanmadığı zamana nispetle avantaj sağlıyor olmalıdır.
Yargıtay’a göre silah nedir?
Yargıtay içtihatlarında silah olarak kabul edilen eşyalara şu örnekler verilmektedir:
- sopa,
- oklava,
- baston,
- sandalye,
- koltuk değneği,
- kürek,
- taş,
- demir çubuk,
- kavga esnasında fırlatılan yemek kepçesi,
- sıcak su,
- zincir
Söz konusu nitelikli halin düzenlendiği TCK 86/3-e maddesi cezası nedir kısaca bakıldığında, kasten yaralama suçu silahla işlenmişse ceza ½ oranında arttırılır.
Canavarca Hisle Yaralama Suçu
Kasten yaralama suçunun canavarca hisle işlenmesi ağırlaştırıcı neden olarak düzenlenmiştir. Söz konusu nitelikli halin işlenmesi halinde suçun temel şekline nazaran 1 kat oranında arttırılmaktadır.
